Artikel-1

Er wordt een onafhankelijk onderzoek gestart naar hoe jeugdbescherming is omgegaan met gedupeerden van de toeslagenaffaire. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Inspectie Justitie en Veiligheid onderzoeken ook of de ouders “vaker dan anderen” zijn geconfronteerd met kinderbeschermingsmaatregelen.

Dat is goed nieuws, want eerder zei de algemeen directeur van de Raad voor de Kinderbescherming, Henke Elbers, in een interview met Trouw (20 oktober 2021), zonder dat daar al onderzoek naar was gedaan, dat het aantal uithuisplaatsingen (UHP’s) in gezinnen van de toeslagenaffaire “niet significant hoger is dan bij gezinnen in het algemeen”. Verder concludeerde zij: “We hebben geen aanleiding te denken dat er fouten zijn gemaakt, de kinderrechter heeft onze aanvragen tot uithuisplaatsingen getoetst”. Voor die toetsingen gebruiken kinderrechters documenten die de Raad voor de Kinderbescherming zelf aanlevert. De kinderrechters gaan wel alvast hun blinde vlekken onderzoeken. 

We helpen graag een handje mee met het onderzoek, zodat de aandacht snel van problemen naar oplossingen kan gaan. Het probleem is namelijk helder: een beetje denk- en rekenwerk geeft sterke aanwijzingen dat het aantal UHP’s in toeslaggezinnen wel degelijk hoger is geweest dan bij gezinnen in het algemeen. Wij komen uit op twee tot vier keer zo veel.  

Dát er bij de gezinnen van de toeslagenaffaire veel meer kinderen met een kinderbeschermingsmaatregel uit huis zijn geplaatst, is dus heel waarschijnlijk. 

En er wordt ‘normaal’ gesproken al vrij vaak gegrepen naar het uiterste redmiddel, wat een uithuisplaatsing immers is (bron: Richtlijn Uithuisplaatsingen). Met bijna 20.000 kinderen per jaar is Nederland Europees kampioen uithuisplaatsen, volgens onderzoeksjournaliste Hélène van Beek in haar boek ‘Kinderen van de staat’. 

De vraag is dus vooral, waaróm er zo veel kinderen elders worden geplaatst na een onderzoek van een instantie. 

Zijn in Nederland werkelijk zo veel ouders niet in staat om hun kind veilig op te laten groeien? Of is er iets anders aan de hand? Kan er iets mankeren aan de manier waarop wordt vastgesteld of een kind ernstig in de ontwikkeling wordt bedreigd? Wanneer ìs een kind eigenlijk in zijn persoonlijke ontwikkeling bedreigd? 

De kinderen van de Toeslagenaffaire hebben het twijfelachtige geluk dat heel Nederland nu naar ze kijkt. Misschien leidt al die aandacht er toe dat fouten kunnen worden ontdekt en hersteld, al zal dat na zo veel jaren nog moeilijk genoeg zijn. Maar hoe zit het met al die andere kinderen die in de afgelopen jaren uit huis zijn geplaatst en nog steeds worden geplaatst? Veel UHP’s zijn uitgesproken op basis van aannames die misschien wel nooit meer worden onderzocht. Daar zijn kinderen bij die omgang moeten blijven hebben met beide ouders, zonder dat bekend is hoe zij die omgang werkelijk ervaren. Daar zijn kinderen bij die zijn toegewezen aan een ouder die hen mogelijk mishandelt, omdat signalen van de andere ouder over mishandeling zonder behoorlijk onderzoek worden geïnterpreteerd als een conflict tussen de ouders. Instanties in Nederland lijken alleen een ‘vechtscheiding’ te zien bij problemen ‘tussen’ ex-partners, ook als die problemen te maken hebben met eenzijdig geweld. 

Voor wie ze kan en wil zien, zijn de problemen duidelijk zichtbaar in steeds herhalende, objectief waarneembare patronen. Ze kunnen zich blijven herhalen doordat de instanties die het kind zouden moeten helpen, blijven inzetten op verbeteren van de communicatie tussen de ouders, zelfs als dit na jaren niet lukt. Naar schatting 20% van de scheidingen waarbij kinderen betrokken zijn, ontwikkelt zich tot een conflictscheiding, volgens de Raad voor de Rechtspraak. Zouden zo veel vaders en moeders niet kunnen ophouden met ‘strijd voeren’ terwijl hun kind daar onder lijdt ? En als die ‘strijd’ niet ophoudt, is dan de oplossing  te blijven proberen om die ouders te verbeteren, zoals nu gebeurt? Of houdt in zo’n situatie juist de voortdurende gerichtheid op de ouders patronen in stand waardoor het kind in zijn ontwikkeling wordt bedreigd? 

De oplossing is kinderlijk eenvoudig. 

Zet niet de ouders, maar het kind voorop. Het belang van het kind is niet dat het een modelvader of –moeder krijgt; het belang van het kind is dat het veilig is en wat het kind ook meemaakt daar krachtiger van wordt en leert loyaal te zijn aan zichzelf. Om tot een zelfstandig persoon op te kunnen groeien, zal het naar draagkracht zelf de relatie met de eigen vader en moeder moeten kunnen onderhouden.  Een vader, een moeder, hulpverlening en anderen kunnen het kind daarbij helpen. Het belang van het kind is gewaarborgd in de benadering van Vroeg Signalering en Neutraal Ouderschap. Met het neutraal ouderschap zijn kinderen eigenaar van hun eigen probleem en hebben zo ook invloed op het oplossen daar van. 

Alle kinderen hebben het recht om gehoord te worden!  

#oplossingen zijn #dichterbijdanjedenkt